Sərbəst, yunan-Roma və qadın güləşi - Azərbaycanda yaxşı tanınan və populyar idman növləridir. Amma bir də az tanınan, lakin sürətlə inkişaf edən daha bir növ var - çimərlik güləşi. İdmançılarımız bu sahədə artıq təsirli uğurlar qazanıblar, ən müxtəlif yaş kateqoriyalarında və ən yüksək səviyyəli yarışlarda mütəmadi olaraq qalib gəlirlər.
Bu uğurun əsas memarlarından biri Azərbaycan çimərlik güləşi yığmasının baş məşqçisi Oyan Nəzərianidir.
İdman.biz Oyan Nəzəriani ilə əlaqə saxlayaraq, ona bir neçə sual ünvanlayıb.
- Oyan, Azərbaycana necə gəldiniz?
- Mən Azərbaycana "gəlməmişəm", mən Azərbaycanda doğulmuşam - sadəcə, Araz çayının o biri tərəfində. Mən azərbaycanlıyam və İranın Qərbi Azərbaycan vilayətinin Urmiya şəhərində anadan olmuşam. Yəni demək olar ki, sadəcə bir Azərbaycandan digərinə - uşaqlıqdan arzuladığım Azərbaycana köç etmişəm. Hələ uşaq olanda Azərbaycanın himnini öyrənmişdim, çünki hər səhər AzTV-də onu səsləndirirdilər. Bura gələndə milli komandaya düşdüyüm üçün - əvvəl sərbəst, sonra isə yunan-Roma güləşi üzrə - inanılmaz dərəcədə xoşbəxt idim.
- Yəni çimərlik güləşi ilə dərhal məşğul olmağa başlamamısınız?
- Tam olaraq elə deyil. Mən bu növlə paralel şəkildə məşğul olurdum. Elə həmin il ki, həm yunan-Roma, həm də sərbəst güləş üzrə Azərbaycan çempionu oldum, çimərlik güləşi üzrə də dünya çempionu titulunu qazandım.
- Bəs niyə idman karyeranızı bu qədər erkən bitirdiniz?
- Azərbaycan Güləş Federasiyası ölkədə çimərlik güləşinin inkişafı ilə məşğul olmağı mənə təklif etdi, çünki bu istiqamətdə böyük potensial görürdülər. Mən razılaşdım, baxmayaraq ki, əvvəlcə karyeramı bitirməyi düşünmürdüm.
2019-cu ildə, dediyim kimi, iki növ üzrə ölkə çempionatlarını qazandım. Amma sonra pandemiya başladı – idman formam itdi, motivasiyam azaldı və 26 yaşımda məşqçi kimi fəaliyyətə yönəlməyə qərar verdim.
- Çimərlik güləşi digər güləş növlərindən prinsipcə nə ilə fərqlənir?
- Çimərlik güləşi sərbəst güləşə daha yaxındır - burada da ayaqdan tutmağa icazə verilir. Amma bir vacib qayda var: diz, dirsək və ya başla quma toxunmaq olmaz, əks halda rəqibə xal verilir. Görüş cəmi üç dəqiqə davam edir - tək hissədir, fasilə olmadan.
- Çimərlik güləşi hələ ki, nə Avropa, nə də İslam oyunlarına daxil edilib. Onun olimpiya gələcəyi varmı?
- Bizim növ artıq Yeniyetmələrin Olimpiya Oyunlarında təmsil olunur və bu, çox şeyi ifadə edir. Açığı, mən çimərlik güləşinin 2036-cı ildən əvvəl Yay Olimpiya Oyunlarının proqramına daxil ediləcəyini gözləmirəm, amma əminəm ki, bu, gec-tez mütləq baş verəcək!
- Bu əminlik nəyə əsaslanır?
- Birincisi, çimərlik güləşində gender bərabərliyi təmin olunub: yarışlarda həm kişilər, həm də qadınlar iştirak edir. Bu, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin dəyərlərinə tam uyğundur.
İkincisi, bu idman növü hər kəs üçün əlçatandır, böyük xərclər tələb etmir. Xüsusilə isti ölkələrdə, demək olar ki, il boyu məşq etmək mümkündür. Geyim də da sadədir - şort kifayətdir.
- Çimərlik güləşi üçün xüsusi qum lazımdırmı?
- Bəli, lazımdır. Amma, məsələn, bizdə Azərbaycan Güləş Federasiyasının bazasında, həmçinin çimərlik futbolu və voleybolu meydançalarında bu şərait mövcuddur. Bundan başqa, yayda tez-tez Abşeron çimərliklərində məşq edirik, oradakı adi qum da tam yararlıdır.
Vüqar Vüqarlı